Voedselzekerheid vereist een systeemaanpak

Om voedselzekerheid te verbeteren is een systeemaanpak nodig met aandacht voor de behoefte van de consument lokaal. Het SaFaL programma van Solidaridad in Bangladesh stond als voorbeeld centraal waarbij de combinatie van productieverhoging, lokale marktontwikkeling en kennis over gezonde voeding positieve resultaten oplevert. Boeren kregen directe ondersteuning in de productieketen, toegang tot dienstverlening en een betere aansluiting op de lokale markt, terwijl huishoudens getraind werden op kennis over kwaliteit en voedingswaarde van hun dieet.

Food for thought: evaluatie voedselzekerheidsbeleid 2012-2016

Aanleiding van deze bijeenkomst is de publicatie van het evaluatierapport “Food for Thought”, waarin het Nederlandse voedselzekerheidsbeleid tussen 2012 en 2016 onder de loep is genomen. In de evaluatie is gekeken in welke mate Nederlands beleid heeft bijgedragen aan hogere landbouwproductie en een hoger inkomen van boerenfamilies, betere toegang tot gezonde voeding, en een beter ondernemingsklimaat in de ontwikkelingslanden. Een discussie over dit rapport – samen met beleidsmakers, onderzoekers, uitvoerende ontwikkelingsorganisaties en bedrijfsleven – moet bijdragen aan concrete aanbevelingen voor het toekomstige beleid van Minister Kaag en haar nota Investeren in Perspectief.

Voedselproductie is niet hetzelfde als voedselzekerheid

Een belangrijke conclusie die zowel in het rapport als in de discussie bleef terugkomen is dat verhoging van de landbouwproductie niet automatisch tot hogere voedselzekerheid leidt. Steun voor productieverhoging van landbouw bedient vaak bestaande (export)markten en bereikt niet de voedsel onzekere regio’s en groepen voor wie het beleid bedoeld is. Bovendien worden de meeste landbouwproducten ook niet primair gebruikt als voedsel. Denk maar aan soja, wat vooral verbouwd wordt als veevoer, of aan katoen.

Investeren in ondernemingsklimaat loont

Een tweede conclusie is dat het verbeteren van het ondernemingsklimaat – door investering in infrastructuur, landrechten en toegang tot krediet – kansen biedt voor alle partijen in de voedselketen, van kleinschalige boeren tot consument. Bovendien is een gezond ondernemingsklimaat voorwaarde voor het succes van duurzame ketenontwikkeling en groei van de lokale markt.

Duurzame productie én gezonde voeding

Het SaFaL programma van Solidaridad in Bangladesh laat zien dat een combinatie van interventies in hetzelfde gebied met dezelfde groep mensen synergie kan creëren, met een positief resultaat voor duurzame productie en gezonde voeding. SaFaL staat voor: Sustainable Agriculture, Food Security and Linkages. Binnen SaFaL, dat tussen 2012 en 2016 58.000 boeren heeft bereikt in de melkveehouderij tuinbouw en aquacultuur, is bewust gekozen voor een integrale ketenaanpak met aandacht voor voedselzekerheid van lokale huishoudens.

Resultaten laten zien dat zowel productie als inkomen van boeren omhoog is gegaan en dat het aantal dagen per jaar waarin boerengezinnen voedseltekort ervaren omlaag is gegaan. Ook is de kwaliteit van het dieet verbeterd door hogere kwaliteit en diversiteit van voeding. Bron: IOB, Food for Thought, p.78.

Beleidsaanbevelingen voor investeren in perspectief:

De conclusies uit de evaluatie Food for Thought en de discussie over geleerde lessen, bieden handvatten voor het aanscherpen van toekomstig Nederlandse beleid op voedselzekerheid. Centraal staat het inzicht dat voedselzekerheid een resultaat is van een duurzaam voedselsysteem – van producent tot consument. Een systeemperspectief is vereist om tot doelgerichte interventies te komen die op lange termijn betere toegang garanderen tot kwalitatief goede voeding voor iedereen. De volgende aanbevelingen zijn hiervoor richtinggevend:

• Geef met publiek geld prioriteit aan het creëren van een ondernemingsklimaat waar iedereen kansen van kan benutten;
• Zet ketenaanpak en samenwerking met private sector in om kennis en technologie lokaal relevant te maken en toegang tot kwaliteit en diversiteit van voedsel te verhogen;
• Stel heldere eisen aan duurzaamheid van landbouwproductie, zodat de kwaliteit van natuurlijke hulpbronnen bodem, water en biodiversiteit verbeterd en beschermd wordt.
• Speel in op de behoefte van de consument: ondersteun een lokaal voedselsysteem wat toegang biedt tot gezonde, verse en gevarieerde voeding voor een eerlijke prijs.

_ _ _

Bron: Solidaridad